[ Pobierz całość w formacie PDF ]

wziąć Aleksandrię szturmem, poparł w odwecie uzurpatora, Aleksandra II, który
twierdził, że był adoptowanym synem Antiocha VI.
§ð Wojna pomiÄ™dzy Aleksandrem II a Demetriuszem II zakoÅ„czyÅ‚a siÄ™ klÄ™skÄ… i
śmiercią tego drugiego w 124 r.
§ð Ptolemeusz VIII niezadowolony z polityki Aleksandra II nawiÄ…zaÅ‚ kontakt z
Kleopatrą Theą i ożenił swoją córkę, Kleopatrę Tyfajnę z synem Antiocha VII,
Antiochem VIII. Aleksnader II został wyeliminowany.
Ostatnie sześćdziesiąt lat dziejów dynastii.
§ð Przebieg dalszych dziejów monarchii Selukidów to okres permanentnych walk
dynastycznych. Antiochia zwróciła się wkońcu do władcy Armenii, Tigranesa, o
przejecie władzy. Szybko ustanowił on w państwie Seleukidów swoje panowanie.
Zaniepokojony Rzym wypowiedział Tigranesowi wojnę i poparł Antiocha XIII w
66 r., którego osadził na tronie. Pompejusz, zwycięzca Tigranesa, obalił jednak
Antiocha XIII Azjatyka i ustanowił w 64 r. prowincję Syria.
§ð Pompejusz, dyktujÄ…cy jako zwyciÄ™zca warunki na Wschodzie, ustanowiÅ‚ jednak
odmienny porządek, gdyż Rzym nie tyle obawiał się wzrostu potęgi Tigranesa,
którego w każdej chwili mógł obalić, co siły państwa Partów. Na Wschodzie nie
istniała bowiem żadna siła, która mogłaby równoważyć potęgę Partów. Monarchia
Seleukidów była zbyt słaba, by odgrywać rolę stabilizatora na Wschodzie. Przejął
jÄ… po niej Rzym.
Urzędnicy. Elita dworska.
Otoczenie króla
filoi syngeneis (krewni)
 mężowie uczeni  pierwsi i uczeni
timomenoi protoi kai timomenoi
Król
epi ton pragmaton dioiketes
 do spraw państwowych (sprawy finansowe)
epistates
(urzędnik miejski)
VIII. Azja Mniejsza i przyległe do niej terytoria północno- wschodnie.
Miasta greckie Azji Mniejszej.
§ð Rodos- powstaÅ‚a w 408 r. drogÄ… synojkizmu trzech poleis, które stworzyÅ‚y jeden
organizm polityczny, ale istniały oddzielnie, zachowując daleko posuniętą
autonomię. Nie była ograniczona do wyspy, na przeciwległym brzegu znajdowały
się tereny wiejskie (chora). Ich mieszkańcy byli pełnoprawnymi obywatelami
polis. Rodos dążyła do poszerzenia swych obszarów na ladzie: drogą wojen, a
nawet zakupu. Pozostawały one w innej niż pierwotne tereny wiejskie na ladzie
47
zależności, płacąc daniny na rzecz polis. Rodyjczycy utrzymywali się z handlu,
rzadko jednak podróżując, przede wszystkim pośrednicząc w nim. Posiadali za to
olbrzymiÄ… flotÄ™ wojennÄ…, strzegÄ…c basenu Morza Egejskiego przed piratami. Gdy
znikli z tego obszaru Ptolemeusze, była to najsilniejsza flota. W 220 r.
przeciwstawiła się Byzantium, które wymuszało na przepływających przez
cieśninę cła. Mimo swych ograniczonych sił lądowych Rodos zachowywała swą
niezależność aż po czasy rzymskie, broniąc się np. przed oblężeniem Demetriusza
Poliorketesa. Wkrótce jednak miała stać się rzymskim klientem:
Øð WylÄ…dowanie wojsk Filipa V w Karii zaniepokoiÅ‚o Rodos. WysÅ‚aÅ‚a ona razem
z Pergamonem, z którym zjednoczyła się wyjątkowo w walce ze wspólnym
zagrożeniem, poselstwo do Rzymu. Od tej chwili Rodos stała się instrumentem
i narzędziem polityki Rzymu w tym regionie.
Øð W 190 r. polis wystÄ™powaÅ‚a po stronie Rzymu w konflikcie z Antiochem III.
Po Apamei otrzymała w zamian za to Licję i Karię.
Øð Lata 70- te II w. przyniosÅ‚y ochÅ‚odzenie w stosunkach z Rzymem, podobnie
jak to było w przypadku Pergamonu. Republika chciała traktować obydwu
sprzymierzeńców jako narzędzie interesów na tym obszarze pozbawione
swobody. Na dodatek Rodos popełniła w oczach senatu błąd, pośrednicząc w
pertraktacjach ugodowych pomiędzy Perseuszem a Seleukosem IV.
Zaniepokojeni samodzielnością polis senatorzy postanowili utemperować
poczynania sojusznika, natomiast Rodos wydaje się nie dostrzegać stopnia
zainteresowania Rzymu wydarzeniami na Wschodzie.
Øð Gdy doszÅ‚o do wojny Rzymu z Perseuszem Rodos wysÅ‚aÅ‚a Rzymianom flotÄ™.
Ci odesłali eskadrę z powrotem i kazali ewakuować Karię. Rodyjczycy
dostosowali się do żądań znad Tybru.
Øð Obszar Licji od czasów traktatu z Apamei pozostawaÅ‚ w luz
nych zwiÄ…zkach z
Rodos. O ile polis bez problemu narzuciła panowanie życzliwej jej Karii, to
Licja nie chciała przyjąć nowych protektorów. W 161 r. po serii poselstw do
Rzymu uzyskała ona odwołanie senatu w sprawie konfliktu z Rodos. Polis
utraciła ostatni obszar przyznany jej przez Republikę traktatem w Apamei w
zamian za zasługi w wojnie z Antiochem III i jej wierność Rzymowi.
Øð Rzym ogÅ‚osiÅ‚ także, tuż po powstaniu Perseusza i serii nieżyczliwych gestów
względem Rodos, port w Delos wolnym od ceł, co znacznie osłabiło pozycję
Rodos. Do dziś przyczyny i konsekwencje tej decyzji są różnie interpretowane.
Øð Jednak pomimo zmiany polityki Rzymu wzglÄ™dem klientów na Wschodzie,
Rodos pozostawała mu wierna. Nie opowiedziała się za Mitrydatesem w
konflikcie z Rzymem, pomagała Republice w wojnie z królem Pontu.
§ð Milet- kolejno znajdowaÅ‚ siÄ™ w strefie panowania Ptolemeuszy i Seleukidów.
Dopiero w końcu III w. powstała sytuacja, pozwalająca mu na zdobycie faktycznej
wolności. Jego polityka w tym czasie nacechowana była wielką agresywnością w
stosunku do sąsiednich poleis, z którymi toczył wojny przy pomocy armii
najemniczych (m. in. z Magnezją). W pokoju po Apamei Milet znalazł się w tej
grupie miast, którym Rzym gwarantował wolność. Milet w II w. jest ciągle jednym
z największych i najzamożniejszych miast Anatolii, choć rysowała się już
perspektywa dekadencji, gdyż położony w estuarium Meandra port ulegał
zamuleniu, czemu próbowano przeciwdziałać, jednak nieskutecznie. W 129 r.
Milet wszedł w skład prowincji Azja jako miasto wolne, lecz na zupełnie nowych
warunkach.
§ð Efez- z
ródło jego świetności leżało nie tylko w dogodnym położeniu na szlakach
prowadzących w głąb Azji Mniejszej, ale także jego żyznych obszarach wiejskich.
48
Port Efezy zagrożony był podobnym procesem, co Miletu. Tu jednak kwestię
rozwiązano brutalną metodą: Lizymach przeniósł miasto na nowe miejsce,
powiększając liczbę jego mieszkańców drogą przesiedleń z Kolofonu i Lebedos.
Miasto należało kolejno do Ptolemeuszy i Seleukidów. Tym ostatnim służyło jako
stolica małoazjatyckich posiadłości. W traktacie apamejskim Milet został oddany
w ręce Attalidów, gdyż należał do Antiocha III. Attalidzi traktowali miasto z
wielkim szacunkiem, przeżywało ono pod ich rządami pomyślne czasy, uznane za
miasto wolne.
Milet pozostawał największym miastem całego regionu i dlatego stał się stolicą
prowincji Azja. [ Pobierz całość w formacie PDF ]